ERBAA ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİNE BAKIŞI VE
21. YÜZYILA DOĞRU HEDEFLERİ
A) ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ TANIMI:
Organize Sanayi Bölgeleri, sanayinin uygun görülen alanlarda yapylanmasyny sağlamak, kentlenmeyiyönlendirmek, çevre sorunlarynyn çözümünü kolaylaştyrmak amacyyla, imâlat sanayi türlerinin belirli birplân dahilinde yerleştirilmeleri ve geliştirilmeleri için, sınırları tasdikli arazi parçalarının, gerekli altyapıhizmetleriyle ve ihtiyaçlara göre tayin edilecek sosyal kurumlarla da donatılarak plânlı bir şekilde ve belirli sistemler dahilinde sanayi tesisi için tahsis edilerek işletilen sanayi bölgeleridir.
B) ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER :
Gelişmiş yörelerde yoğun sanayileşmenin meydana getirdiği düzensiz şehirleşmenin ve çevre kirliliğininönlenmesi ile tarım arazilerinin korunması, geri kalmış yörelerde ise sanayinin teşviki bakımından sanayi altıapısının hazırlanması büyük önem taşımaktadır. Nazım ve Uygulama İmar Planlarında “sanayi alanı” olarak planlanan alanlar ayrılmasına rağmen, bu alanlara altıapı götürülmesine mahalli kuruluşların imkanı yetmemektedir. 3143 Sayılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Kuruluş Kanunu ile; Küçük Sanayi Siteleri ile Organize Sanayi Bölgelerinin kurulması, denetlenmesi, kredilendirilmesi ve çeşitli kuruluşlarla koordinasyon sağlanması hususunda Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yetkili kılınmıştır. Organize Sanayi Bölgeleri uygulamasına, planlı kalkınma dönemine geçildikten sonra büyük önem verilmiş, 1962 yılından itibaren beş yıllık kalkınma planlarında ve yıllık programlarda bu konuda ilke ve politakalar geliştirilmiş olup, sürekli olarak sanayinin geliştirilmesine ve Bölgesel kalkınmanın gerçekleştirilmesine yönelik özendirici tedbirler arasında yer almıştır. Şehirleşme ve sanayileşme ilişkilerini düzenlemek açısından önemli olan Organize Sanayi Bölgeleri, sanayi birimlerinin; çevrede yaratacağı olumsuz etkileri denetleyebilmek, daha kolay ve ucuz üretim yapmalarını sağlamak ve daha düşük maliyetli alt yapı hizmetlerinden yararlanmak bakımından büyük imkanlar sunmaktadır. Ayrıca, Organize Sanayi Bölgeleri, küçük ve orta ölçekteki sanayi işletmelerini teşvik ederek gelişmelerine ortam sağlanması bakımından da ülke kalkınmasına önemli bir katkıda bulunmaktadır. Organize Sanayi Bölgelerinin yatırımcılara ucuz arsa, hazır altyapı, ulaşım kolaylıkları ve haberleşme imkanlarını sağlama özelliği “Bölgesel Gelişme” ve “Sanayinin yaygınlaştırılması” politikasına da uygun bir araç olarak kullanılmasını mümkün kılmaktadır. Organize Sanayi Bölgelerinde yer alan kuruluşlar pek çok bakımdan kentten kopamayan daha çok orta boy işletmeler olup, kent merkezine bağımlıdırlar. Kentin çok yakınında veya içinde yer almak zorunda olan bu işletmeler, çevrelerinde düzensiz yerleşme – 324
21.YÜZYILA DOĞRU ERBAA SANAYİİ SEMPOZYUMU
lere neden olmakta ve giderek kent altyapısının kapasitesini zorlamaktadırlar. Halbuki; sanayi işletmelerinin yönlendirilmesi suretiyle bu sanayilerin büyük istihdam olanaklarından da faydalanarak kent yapısının istenen yönde şekillendirilmesi mümkündür. Bu yönüyle Organize Sanayi Bölgeleri, kentsel gelişmeyi istenen yerde sağlayacak bir araç olarak da kullanılabilmektedir. Böylece sanayici yönünden olumlu bir planlama aracı olan Organize Sanayi Bölgeleri, kent açısından da çevre kalitesinin belirli bir düzeyde tutulmasını sağlayabilecek en uygun çözüm yolu olarak karşımıza çıkmaktadır. Organize Sanayi Bölgesi uygulaması ile, kent planlama kavramına uygun olarak sanayi kuruluşlarını kentin dışında ve kentten yeşil bantlarla ayrılan özel bölgelerde yerleştirilmeleri ve çevresine kir, pis gaz, koku ve duman yayarak çevre kalitesini büyük ölçüde etkiliyen sanayi kuruluşlarının; altyapısı tamamlanmış, düzenli gelişmelerine imkan veren rezerv alanlarına sahip, kirlenme ve sanayi atıklarının kontrol altına alındığı bir bölgeye taşınmaları, kent içinde ve çevresinde çevre kalitesinin önemli ölçüde arttırılmasını sağlayıcı bir etken olmaktadır.
